Podatki od premii opcyjnych w Polsce

[PPP]

Czy możecie podzielić się informacjami nt. zasad opodatkowania premii opcyjnych w Polsce?
Do tej pory myślałem, że jest po prostu 19% podatku od premii liczonego w momencie jej otrzymania. Ale to chyba tak nie wygląda.

[winnie-the-pooh]

Jeśli nie ma kosztu zamknięcia pozycji to tak - czyli jeśli opcja wygasa bezwartościowa.
Ale jeśli odkupiłeś opcję, to moim zdaniem poniosłeś koszt równy temu co zapłaciłeś za odkupienie opcji. I ten koszt pomniejsza przychód z premii. Więc do opodatkowania będzie różnica. I podatek to 19% od tej różnicy.

Natomiast detale pojawiają się przy przełomie roku. Jeśli wystawiłeś opcję np. 15 grudnia i ona nie została odkupiona do 31 grudnia - to za ten rok podatkowy zapłacisz podatek od uzyskanej pełnej wartości premii - nie pojawił się w tym roku podatkowym żaden koszt. Jeśli ta opcja zostanie odkupiona w następnym roku to przychody w tym następnym roku będą pomniejszone do opodatkowania o koszt poniesiony dla odkupienia opcji. Ale koszt ten będzie wpływał na podatek w tym następnym roku podatkowym.

disklajmer: powyższe nie jest poradą podatkową tylko opisem tego jak ja to robię. I dotyczy to tylko podatku PIT (nie CIT).

P.S.
Przy okazji wchodzą dwa różne kursy walutowe, jeden z dnia otrzymania premii, a drugi z dnia odkupienia opcji (a dokładnie to NBP z dni poprzedzającego te dni).

[PPP]

Wygląda, że wszyscy tak u nas rozliczają.

Ale spotkałem się z opinią, że premię rozlicza się dopiero w momencie wygaśnięcia czy zamknięcia opcji.
Czytałem o USA, że tam w przypadku, gdy np. sprzedajemy PUT-a to, gdy otrzymujemy akcje obniżamy cenę zakupu tych akcji i podatek zapłacimy dopiero po sprzedaży akcji (jeżeli będzie zysk). To byłoby pozytywne, bo oddala płacenie podatku.

To jak działa IBKR sugeruje, że tak to powinno być rozliczane. Gdy w zakładce portfolio widzimy Daily P&L to po sprzedaży opcji i otrzymaniu premii ten Daily P&L nie rośnie. Widzimy natomiast zmiany w "Unrealized P&L".

[winnie-the-pooh]

W PL jest wyraźny przepis, który za datę przychodu ze sprzedaży instrumentu uznaje datę otrzymania za niego zapłaty (premii). Ta premia jest od razu wypłacalna, więc jest postawieniem środków do dyspozycji.

[PPP]

Jako ciekawostka. Zauważyłem, że IBKR pokazuje Average Price pozycji z uwzględnieniem premii po przydzieleniu akcji po sprzedaży PUT-a.

[Silu]

Proszę o potwierdzenie tych, którzy mają doświadczenie w tematach podatkowych.
Czy akcje przyznane w procedurze Assignet i sprzedane ( z zyskiem lub stratą) są "taktowane podatkowo" tak, jak zwykła transakcja kupna/sprzedaży akcji ?

[kuba]

Ja właśnie tak to rozliczam - czyli osobno premie opcyjną i osobno akcje. No ale nie jestem doradcą podatkowym, więc nie wiem czy tak się powinno robić:D

[Tomek]

Tak, osobno, bo technicznie i formalnie to są dwie niezależne transakcje, tylko akcje są kupowane wtedy nie za pośrednictwem giełdy, ale bezpośrednio od drugiej strony transakcji opcyjnej. Podatkowo to jednak nie ma znaczenia i te transakcje należy rozliczać osobno. Premia opcyjna zawsze będzie zyskiem, bez względu na to, czy akcje potem zostaną sprzedane z zyskiem czy ze stratą.

[FreeCashFlow]

Tak jest. Jeśli wystawisz opcje PUT deep in-the-money, to zgarniesz spory dochód na opcjach. Z drugiej strony mocno przepłacisz za akcje, które później sprzedasz ze stratą.
A więc dochód z opcji skompensuje się ze stratą z akcji i w rozliczeniu podatkowym będzie to neutralne.

Oczywiście trochę upraszczam, bo kursy akcji nie stoją przecież w miejscu, no i są jeszcze prowizje (koszty) od wszystkich transakcji.
Ale generalna zasada pozostaje.

[Silu]

Dziękuję za odzew i potwierdzenie.
Po przeliczeniu na PLN tych nie zawsze chcianych akcji ( wiem, trzeba było odkupować pozycje wcześniej ), wychodzą "duże cyfry" w zeznaniu podatkowym ( dochód / koszty) i zastanawia mnie, czy urzędnika nie zastanowi "skąd on tyle ma" na ten handel, choć wiemy, że nie zawsze trzeba mieć aż tak dużo, żeby wystawiać te opcje. Czy spacer do "skarbówki" z wyjaśnieniami zdarza się często ?

[wlodzimierz_liszaj]

Premia opcyjna zawsze będzie zyskiem, bez względu na to, czy akcje potem zostaną sprzedane z zyskiem czy ze stratą.

Pytanie poboczne: jak traktujecie taki wpływ premii w przypadku gdy wystawienie opcji nastąpiło w roku poprzednim, a assignment (albo wygaśnięcie OTM) dopiero w roku następnym? Należy ten wpływ premii uwzględnić jako zysk w roku poprzednim? I jeżeli tak to dodatkowa zagadka - co jeżeli pozycja poszła nie po naszej myśli i opcja została odkupiona w roku następnym ze stratą bez czekania do expiry? Wtedy też trzeba płacić podatek od premii jako zysku w roku poprzednim mimo że realnie była to pozycja stratna? (w sumie pytanie jest zasadne również dla wszystkich innych krótkich pozycji, nie tylko opcyjnych)

P.S. Pozdrowienia dla wszystkich rozliczających się w ostatni weekend kwietnia 😆

[kuba]

Według mojej wiedzy tak to niestety trzeba rozliczyć- premia opcyjną jest przychodem w momencie wystawienia opcji. Więc jeśli w grudniu 2023 wystawiłeś opcje to podatek od premii płacisz w rozliczeniu za 2023. A potem jeśli w styczniu ją odkupisz, to to będzie koszt, który uwzględniasz w rozliczeniu za 2024.
Ale jak już pisałem - ekspertem od podatków nie jestem:)

[Tomek]

Ja też bym się pod tym podpisał, bo widziałem kiedyś interpretację US, że momentem powstania zysku z wystawienia opcji jest moment podstawienia środków finansowych do dyspozycji inwestora; tj. w momencie, w którym na Twój rachunek wpływa premia opcyjna, którą możesz dowolnie dysponować, to w tym właśnie momencie powstaje zysk. Ewentualna strata będzie do odliczenia dopiero wtedy, kiedy ona faktycznie nastąpi, czyli w tym wypadku w roku kolejnym.

[FreeCashFlow]

Tu nie trzeba interpretacji, bo wprost mówią to przepisy (art. 11 ustawy PIT).

Są wyjątki, np kiedy prowadzisz działalność gospodarczą, wtedy liczysz memoriałowo. Ale znowu, to wyraźnie wynika z przepisów.
A my tu cały czas mówimy o inwestowaniu prywatnym, bo przy dział. gosp. raczej nikt nie pyta, tylko ma swoich księgowych/prawników.

Natomiast opcje to jak ubezpieczenie. Dostajesz premię (jak ubezpieczyciel składkę), bo ubezpieczasz kogoś.
W chwili otrzymania takiej premii, nie wiadomo czy zobowiązanie z takiego ubezpieczenia się ziści i czy będziesz miał jakiekolwiek związane z tym koszty.

[wlodzimierz_liszaj]

Tu nie trzeba interpretacji, bo wprost mówią to przepisy (art. 11 ustawy PIT).

Jeżeli patrzylibyśmy bezpośrednio do ustawy to jest też art. 24 ust. 13 o brzmieniu:

Dochód z odpłatnego zbycia papierów wartościowych na rynku regulowanym w ramach krótkiej sprzedaży ustala się na dzień, w którym:
1) zbywca dokonał zwrotu pożyczonych papierów wartościowych lub miał go dokonać zgodnie z zawartą umową pożyczki tych papierów – w przypadku gdy na potrzeby dokonania rozrachunku zbywca zawarł taką umowę;
2) na rachunku papierów wartościowych zbywcy dokonano, na potrzeby dokonania rozrachunku, zapisu papierów wartościowych będących przedmiotem krótkiej sprzedaży, nie później niż na dzień rozrachunku – w pozostałych przypadkach.

Oczywiście nie podejmuję się interpretacji, ale gdyby założyć, że dla akcji ("papierów wartościowych") możnaby uznać, że liczy się dzień zamknięcia pozycji, to dlaczego dla opcji ("instrumenty pochodne niebędące papierami wartościowymi") miałyby obowiązywać inne reguły? (pytanie retoryczne - odpowiedź to oczywiście "bo tak"... natomiast jeśli ktoś widział kiedyś interpretację dla takiego przypadku to byłbym niezmiernie wdzięczny, bo ja nie znalazłem).

[FreeCashFlow]

...to dlaczego dla opcji ("instrumenty pochodne niebędące papierami wartościowymi") miałyby obowiązywać inne reguły?...

Bo dla instrumentów pochodnych powinny być osobne przepisy, a ich po prostu nie ma.
Nie możesz więc stosować tych przepisów, które zacytowałeś, bezpośrednio do opcji.
O jakim bowiem "zwrocie pożyczonych opcji" my tu możemy dyskutować ?
Bez problemu też znajdziesz interpretacje potwierdzające, że premia opcyjna jest za sam fakt wystawienia, a nie za skutek.

Możesz sobie oczywiście iść na udry z US. Ale gdyby przyszło co do czego, masz naciągane argumenty (mocno rozszerzająca wykładnia przepisów) i przez to znikome szanse na zwycięstwo.

PS. A to "jak twoim zdaniem powinno być", to możesz kierować do ustawodawcy, ale nie do urzędników/sędziów, którzy dokonują tylko wykładni obowiązującego prawa. Nie mają jednak uprawnień do jego kreowania/rozszerzania, co wielu chciałoby robić.

[winnie-the-pooh]

Chyba przeoczyłem wątek.
Dla premii z opcji są oddzielne przepisy w ustawie - premia jest przychodem w momencie jej otrzymania.
Z kolei zapłacona premia nie jest kosztem aż do momentu zamknięcia pozycji.
Czyli nie ma symetrii.

[coms]

Czy możesz wskazać konkretnie i dokładnie źródło przepisów podatkowych dot. opcji?

[winnie-the-pooh]

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych:

- przychody, art. 11 pkt.1
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14–15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10
w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych,
pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do
dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz
wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

- koszty, art. 23 ust 1
Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów:
(...)
pkt 38a)
wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych – do
czasu realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo rezygnacji
z realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo ich odpłatnego zbycia
– o ile wydatki te, stosownie do art. 22g ust. 3 i 4, nie powiększają wartości
początkowej środka trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych;

[winnie-the-pooh]

Z kolei o tym czym jest instrument finansowy i papier wartościowy mówi art. 5a tej samej ustawy:
Art. 5a. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
(...)
11) papierach wartościowych – oznacza to papiery wartościowe, o których mowa
w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami
finansowymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 646, 825, 1723 i 1941);
(...)
13) pochodnych instrumentach finansowych – oznacza to instrumenty finansowe,
o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c–i ustawy z dnia 29 lipca 2005 r.
o obrocie instrumentami finansowymi;