Co to jest konto margin i dlaczego warto z niego korzystać?

Konto typu margin jest szalenie popularne u amerykańskich brokerów. Opcja margin na rachunku oznacza, że broker udzielił nam pożyczki w wysokości maksymalnie dwukrotności posiadanych przez nas pieniędzy i wszystkich papierów wartościowych. Ze środków tych możemy dowolnie korzystać, na przykład kupując dodatkowe akcje, na które w innym przypadku nie było by nas stać. Mówiąc inaczej, konto margin jest połączeniem debetu na rachunku bankowym i kredytu inwestycyjnego, który w prosty sposób pozwala zastosować efekt dźwigni finansowej.

Przykładowo, jeśli na konto brokerskie typu margin wpłacimy 5000 USD, to automatycznie będziemy mogli w takim przypadku kupić akcje o wartości 10000 USD. Jeśli natomiast akcje kupimy tylko za nasze 5000 USD, to w dalszym ciągu będziemy mieli do dyspozycji wolne drugie 5000 USD, które pożyczył nam broker, na wypadek gdybyśmy chcieli z tych pieniędzy skorzystać w przyszłości. Nie ma bowiem obowiązku korzystania z przyznanego debetu, jest to wyłącznie dodatkowa możliwość.

Margin działa mniej więcej tak jak debet na rachunku bankowym. Broker daje nam na czas istnienia rachunku pieniądze, którymi możemy dysponować w ramach konta wedle własnego uznania, czyli kupować za nie dowolne instrumenty finansowe. Wszystkie zyski, które wypracujemy tymi pieniędzmi, zatrzymujemy dla siebie.

Wysokość udzielonej pożyczki zmienia się tu jednak w czasie rzeczywistym i wynosi nie więcej niż dwukrotność aktualnej wartości naszego portfela (wolna gotówka plus wartość papierów na koncie). Dlatego nie warto wykorzystywać całego dostępnego debetu, na wypadek gdyby nagle wartość naszych pozycji dość mocno spadła.

W przeciwnym razie, jeśli okaże się, że za własne pieniądze i za pieniądze z pożyczki kupiliśmy akcje i nie został nam ani jeden wolny dolar, a akcje zaczynają spadać, to spotkamy się ze smutnym zjawiskiem tzw. margin call, czyli z wezwaniem do uzupełnienia depozytu.

Co to jest i jak przebiega margin call?

Przykładowo, wpłaciliśmy do brokera 5000 USD, a więc do dyspozycji mamy dwukrotność tej kwoty, czyli łącznie 10000 USD. Kupujemy akcje za całą tę kwotę. Po pewnym czasie kurs wszystkich akcji spada dość mocno i wartość naszego portfela wynosi już, powiedzmy, 6500 USD.

Broker w tym momencie traktuje to tak: straciliśmy na rachunku swoje własne 3500 USD i jak stracimy jeszcze 1500 USD, to będziemy goli i dalsze spadki spowodują, że zaczniemy tracić już pieniądze pożyczone nam przez brokera. A na to broker pozwolić sobie nie może. Dlatego gdy wartość naszych akcji zaczyna spadać dramatycznie, to broker wzywa nas do uzupełnienia depozytu (margin call), czyli do wpłacenia na konto dodatkowej gotówki lub do sprzedania akcji i zamknięcia pozycji, aby zlikwidować ryzyko dalszych spadków.

Jeśli nie zrobimy tego sami, broker ma prawo automatycznie zlikwidować nasze pozycje, aby odebrać swoją pożyczkę. Żeby tego uniknąć mamy zazwyczaj 2-3 dni na wpłacenie dodatkowych pieniędzy. Jeśli w tym czasie jednak akcje gwałtownie spadną i okaże się, że straciliśmy nie tylko swoje 5000 USD, ale także część pieniędzy należących do brokera, to pozycje zostaną od razu zlikwidowane, a my w dalszym ciągu będziemy mieli prawny obowiązek dopłacić gotówkę na konto, aby oddać ją brokerowi. Dlatego używając margina w bardzo wyjątkowych sytuacjach teoretycznie możemy stracić więcej niż zainwestowaliśmy; straty mogą przekroczyć 100% naszego wpłaconego pierwotnie kapitału.

W prawdziwym świecie margin call zazwyczaj pojawia się w momencie, kiedy wartość naszego portfela spadnie do takiego poziomu, w którym nasze własne środki pokrywają już tylko 30% wartości wszystkich posiadanych przez nas akcji. Teoretycznie nie istnieje możliwość, aby poziom ten był niższy niż 25%, ponieważ zabraniają tego przepisy federalne i w takim przypadku pozycje są automatycznie likwidowane, aby spłacić pożyczkę.

Przykład

Wpłaciliśmy do brokera 5000 USD, do dyspozycji jednocześnie otrzymaliśmy drugie 5000 USD, a więc mamy możliwość kupienia akcji o łącznej wartości 10000 USD. Tak też robimy.

Na początku nasze własne środki pokrywają 50% inwestycji, bo portfel jest warty 10000 USD, z czego 5000 USD należy do nas. Po jakimś czasie kurs wszystkich akcji jednak spada i łączna wartość naszego portfela kurczy się do 7000 USD. Co się wtedy dzieje? 5000 USD z tej wartości należy dalej do brokera, bo są to pożyczone pieniądze, a więc naszych prywatnych środków zostało tylko 2000 USD, co stanowi 28,5% wartości portfela.

Zabezpieczenie tej inwestycji naszymi własnymi środkami spadło więc poniżej 30%, a więc broker uruchamia procedurę margin call i błyskawicznie nas o tym informuje. Dostajemy 2-3 dni, aby wpłacić na konto jakieś 200 USD, żeby uzupełnić margin. Po takiej wpłacie na rachunek nasze własne pieniądze będą stanowiły 2200 USD, co daje 31,5% z 7000 USD, a więc wymagania odnośnie depozytu zostaną póki co zaspokojone.

Alternatywnie, zamiast wpłacać na konto pieniądze, możemy po prostu zlikwidować (sprzedać) część akcji o równowartości 4 x 200 USD (przelicznik 4x jest stały). To też dla brokera będzie zadowalające, ponieważ jeśli na koncie nie posiadamy akcji tylko gotówkę, to nie istnieje już ryzyko dalszych wahań wartości tej kwoty.

Do czego jeszcze można wykorzystać konto margin?

Dostęp do margina jest konieczny, jeśli chcemy zagrać na krótko, czyli na spadki akcji. Granie na spadki polega na tym, że pożyczamy od brokera dane akcje, aby sprzedać je na giełdzie po aktualnej cenie i liczymy na to, że w przyszłości ich kurs spadnie, a my będziemy mogli odkupić je po cenie niższej i papiery oddać brokerowi, a sobie zatrzymać różnicę.

Technicznie wygląda to w ten sposób, że przy zainicjowaniu sprzedaży papierów otrzymujemy z tej transakcji jakieś pieniądze, ale cała kwota trzymana jest u brokera i nie możemy nią dysponować (w końcu sprzedaliśmy nie swoje akcje, lecz akcje należące do brokera). Jeśli cena akcji zaczyna spadać, to wszystko w porządku, wkrótce będziemy mogli je odkupić taniej niż sprzedaliśmy. Wtedy akcje oddamy brokerowi, a on zwróci nam różnicę w cenie pomiędzy sprzedażą i kupnem. Ale co się dzieje, jeśli po tym, jak sprzedaliśmy akcje, ich kurs zacznie rosnąć?

Broker musi mieć pewność, że stać nas na to, aby w przyszłości odkupić akcje z giełdy po wyższej cenie niż ta, za którą je sprzedaliśmy. Kwota ze sprzedaży, którą trzyma dla nas broker, może na taką transakcję nie wystarczyć, jeśli kurs akcji pójdzie w międzyczasie do góry. Dlatego wymagane jest, aby przez cały ten czas na koncie dostępny był debet, z którego będzie można pokryć ewentualną różnicę cen przy odkupowaniu akcji. Ten debet to właśnie margin, bez którego krótka sprzedaż jest po prostu niemożliwa.

Drugim przypadkiem, w którym margin okaże się niezbędny, jest wystawianie opcji typu uncovered, czyli bez pokrycia w akcjach ani w środkach finansowych. Powiedzmy, że wystawiamy opcję PUT na jakiś instrument, która zobowiązuje nas w przyszłości do kupienia na rynku 100 akcji, na które ta opcja została wystawiona. Broker musi mieć pewność, że kiedy przyjdzie termin wykonania opcji, to będzie nas na to stać i że będziemy w stanie wywiązać się ze zobowiązania. Dlatego po raz kolejny dostęp do wolnego debetu okazuje niezbędny.

Mimo wszystko jednak, większość „zwykłych” inwestorów wykorzystuje margin jako alternatywę dla kredytu inwestycyjnego i pewną formę dźwigni. Wpłacamy na konto 10000 USD, a do dyspozycji dostajemy 20000 USD. Tym samym wszystkie zyski (i straty), które jesteśmy w stanie wygenerować własnymi pieniędzmi, możemy pomnożyć razy dwa.

Jak otworzyć konto typu margin

Przede wszystkim trzeba mieć świadomość, że tak samo jak każda inna pożyczka, tak i margin jest oprocentowany. W przypadku brokera Sogotrade, z którego usług korzystam, odsetki od kwoty margina do wysokości 10000 USD wynoszą 9% w skali roku; dla kwot do 50000 USD jest to 8%, dla kwot powyżej 50000 USD – 7%, a powyżej 100000 USD – 5.75%.

Ważne, że oprocentowanie pobierane jest wyłącznie od wykorzystanej kwoty. Czyli jeśli wpłacamy do brokera 10000 USD (i dostajemy automatycznie do dyspozycji drugie tyle), a potem kupimy akcje o równowartości 12000 USD, które potrzymamy 6 miesięcy, to odsetki naliczone zostaną tylko od kwoty wykorzystanego debetu, czyli w tym przypadku od 2000 USD i w dodatku nie będą to odsetki za cały rok, ale za 6 miesięcy.

Minimum niezbędnego depozytu potrzebnego na koncie maklerskim do uruchomienia margina wynosi 2000 USD. To uniwersalne wymagania narzucone przez przepisy federalne, które są takie same dla każdego brokera.

Aby uzyskać dostęp do margina, wystarczy w formularzu otwarcia konta zaznaczyć odpowiednią opcję. Jeśli ktoś tego nie zrobił przy otwieraniu konta, to spokojnie później można dokonać aktualizacji rachunku kontaktując się z obsługą klienta brokera i wysyłając dodatkowe zgłoszenie lub robiąc to samodzielnie na platformie transakcyjnej.