Co to jest KYC (Know Your Customer)?
KYC to skrótowe i powszechne określenie wprowadzonej w 2012 roku przez amerykańskiego regulatora – agencję FINRA – reguły numer 2090 wymuszającej na brokerach poznanie swojego klienta przed założeniem mu rachunku inwestycyjnego.
Celem przepisów jest wyegzekwowanie lepszego dopasowania oferowanych usług do profilu konkretnego konsumenta. Drogą do osiągnięcia tego celu jest natomiast zadanie klientowi szeregu pytań o jego wiedzę na temat inwestowania, pozycję finansową czy tolerancję ryzyka.
Jak wygląda proces KYC?
Procedury KYC, znane także jako Know Your Client, ograniczają się zazwyczaj do zebrania oświadczeń w formie wypełnienia obowiązkowej ankiety przed otworzeniem klientowi rachunku brokerskiego.
Pytania dotyczą, między innymi celów inwestycyjnych (ochrona kapitału czy spekulacja), źródła dochodów (stałe dopływy czy jednorazowe, np. otrzymany spadek), horyzontu czasowego (krótki czy długi) oraz doświadczenia w obsłudze poszczególnych instrumentów inwestycyjnych (zerowe, podstawowe czy rozległe).
Inny wymóg procedury KYC narzuca na brokerów obowiązek weryfikacji danych osobowych inwestorów uprawnionych do zarządzania majątkiem zgromadzonym na rachunku. Dotyczy to nie tylko przyszłych właścicieli konta, ale także wszystkich współwłaścicieli, pełnomocników czy doradców inwestycyjnych posiadających dostęp do rachunku.
Pozyskanie i weryfikacja informacji personalnych ma zapobiec, m.in. temu, aby do zarządzania jakimikolwiek aktywami na rynkach publicznych nie zostały dopuszczone osoby skazane za przestępstwa finansowe, objęte sankcjami lub takie, które utraciły swoją licencję.
Zastosowanie KYC w praktyce
Na podstawie udzielonych odpowiedzi w ankietach brokerzy są w stanie zaoferować dostęp do „odpowiednich” instrumentów finansowych przeznaczonych dla poszczególnego typu klienta. W teorii chodzi o to, aby osoby bez doświadczenia, w dodatku o niskich dochodach, nie miały możliwości stosowania niebezpiecznych instrumentów wyposażonych w efekt dźwigni finansowej.
W praktyce natomiast chodzi o to, aby brokerzy byli chronieni przed pozwami ze strony klientów. Trudno bowiem obronić tezę, iż klient, który zaznaczył w ankiecie, że posiada ponad dziesięcioletnie doświadczenie w handlu kontraktami, nagle nie wiedział co robi, lewarując się ponad miarę swoich możliwości i tracąc ponad 100% wartości konta.
KYC poza światem inwestycji
Procedury KYC prowadzone są także przez banki i inne instytucje finansowe obsługujące swoich klientów. Dzisiaj zebranie informacji na temat podmiotu prawnego lub osoby fizycznej starającej się o otwarcie rachunku bankowego albo o podpisanie umowy z domem maklerskim jest obligatoryjne praktycznie w każdym rozwiniętym kraju.
W zależności od stopnia ryzyka różni się tylko zakres gromadzonych informacji. Kraje takie, jak Polska czy Słowacja, które nie aspirują do miana schronów majątku i nie wchodzą w definicję rajów podatkowych, mają minimalne wymagania odnośnie informacji zbieranych w ramach KYC.
Po drugiej stronie znajdują się terytoria wysokiego ryzyka, które z chęcią wybierane są przez wszystkich próbujących ukryć lub zabezpieczyć swój majątek. Klienci banków cypryjskich, szwajcarskich, dubajskich czy hongkońskich muszą więc liczyć się z wypełnieniem kilkunastu czy czasem nawet kilkudziesięciu stron ankiety KYC i często z dostarczeniem dodatkowych dokumentów, takich jak CV, list od pracodawcy czy wyciągi z obecnego konta bankowego lub karty kredytowej.