Nabycie akcji, waluty czy innego instrumentu bazowego nie musi zostać przeprowadzone w danym momencie. Można zdecydować się na jego dokładne zaplanowanie w czasie, co umożliwia transakcja forward. Ze względu na występujące przy niej zagrożenia dla producenta czy importera, dobrze jest lepiej zapoznać się ze wszystkimi zaletami i wadami takiego sposobu pozyskiwania środków poprzez kontrolowany zakup aktywów.

Co to są kontrakty forward?

Kontrakt forward to kontrakt terminowy, który pozwala nabyć dany instrument bazowy w przyszłości po z góry określonej cenie. Kontrakt może zostać zawarty w celu nabycia waluty, akcji lub konkretnych towarów czy surowców. 

Wielu inwestorów lokujących swoje środki na giełdzie w celu zwiększenia kapitału dąży do minimalizowania ryzyka związanego z tym procesem. Swoje interesy zabezpieczyć można na kilka sposobów, a jednym z nich jest transakcja forward. Najprościej ujmując, polega ona więc na obrocie aktywami w dalszym czasie. Ich sprzedaż lub kupno są przeprowadzane po ustalonych przez obie strony cenach. Wartości w tym zakresie muszą być więc poddane uprzedniej analizie i dokładnie obliczone w celu zmaksymalizowania zysku i ograniczenia ryzyka straty.

Popularne forwardy są przez swoją charakterystykę wybierane głównie przez rozbudowane podmioty. Dla klientów detalicznych taki kontrakt może okazać się z wielu względów niekorzystny. Kompletne jego rozliczenie następuje w dniu wygaśnięcia transakcji forward. Jest to istotne ze względu na możliwe problemy z odzyskaniem wszystkich środków. Trzeba mieć też na uwadze zalety takiego rozwiązania. W większości przypadków stanowi jednak bardzo skuteczne narzędzie pozwalające na zabezpieczenie sprzedaży.

Dla kogo przeznaczone są forwardy?

Ze względu na specyfikę opisywanych transakcji należy wziąć pod uwagę rynek, na którym są one najczęściej spotykane. Wybierany jest głównie OTC, czyli obrót pozagiełdowy. System ten jest nieregulowany i niestandaryzowany, co prowadzi do możliwości przeprowadzenia poszczególnych działań bezpośrednio między stronami danej umowy. W ten sposób kontrakt forward może być na takim rynku realizowany sprawnie i bezproblemowo.

Charakterystyka tej transakcji sprawia, że korzystają z niej najczęściej podmioty będące importerami, eksporterami oraz producentami. Dla każdego z nich forwardy są swego rodzaju zabezpieczeniem przed krótkotrwałymi wahaniami kursów, które mogłyby doprowadzić do strat. Tego typu działania można zauważyć, chociażby na niezwykle popularnym rynku walutowym Forex.

W przypadku rozliczeń biznesowych kontrakt forward zapewnia ochronę przede wszystkim podmiotom współpracującym z zagranicznymi kontrahentami. Transakcja międzywalutowa jest dzięki takiemu rozwiązaniu znacznie bezpieczniejsza.

Jak skonstruowane są forwardy?

W przypadku realizacji kupna lub sprzedaży aktywów w przyszłości konieczne jest utrzymanie określonej struktury działań w tym zakresie. Przede wszystkim ustalana jest kwota, jaką jedna ze stron będzie zobowiązana zapłacić. Wskazuje się również walutę. Dotyczy to zarówno samego kontraktu, jak i depozytu lub kredytu. Forwardy muszą być też precyzyjne w kontekście daty przeprowadzenia transakcji.

Terminy są w tym wypadku kluczowe. Ustala się je dla kilku najważniejszych punktów całego przedsięwzięcia. Przede wszystkim obie strony muszą uzgodnić, w jakim okresie kontrakt forward będzie obowiązywał – oznacza to wskazanie zarówno daty jego początku, jak i wygaśnięcia, czyli zapadalności. Do struktury transakcji wlicza się też tzw. cena wykonania. Dopiero tak przygotowana umowa jest w pełni bezpieczna i gotowa do realizacji. Żaden z wymienionych parametrów nie jest odgórnie narzucony, co wynika ze specyfiki rynku nieregulowanego, na którym forwardy są przeprowadzane. Z tego względu można je niemal dowolnie pod tym względem konfigurować, co jest rozwiązaniem korzystnym dla obu stron. Dzięki temu ustalają one wygodne dla siebie warunki kontraktu.

Jak może wyglądać transakcja forward?

Przedmiotem procesów kupna i sprzedaży realizowanych w obrocie pozagiełdowym może być np. określony towar. Nierzadko są to materiały wykorzystywane, chociażby w przemyśle. Za konkretną ich ilość nabywca zobowiązuje się do zapłaty sprzedającemu ustalonej przez obie strony kwoty. W takiej sytuacji zastosowanie ma cenowy kontrakt forward. Nie jest to jedyny rodzaj transakcji tego typu.

Może być ona bowiem również procentowa. W tym wypadku mowa o instrumencie pochodnym, w którym z góry ustalany jest koszt kapitału przysługujący jego posiadaczowi w wyniku przekazania go drugiej stronie kontraktu. Takie forwardy polegają zatem na podaniu dla umowy stopy procentowej obowiązującej w przyszłości. Dobrym przykładem jest też transakcja walutowa.

Jej przeprowadzenie polega najczęściej na przepływie środków finansowych w odmiennych walutach po wskazaniu szczegółów całego przedsięwzięcia (kwoty przekazywanej sprzedającemu przez nabywcę). Niezależnie od charakterystyki forwardów, dobrze jest przed ich realizacją dokładnie je przeanalizować – najlepiej z doświadczonym specjalistą zajmującym się obrotem pozagiełdowym. Dzięki temu można uniknąć problemów związanych z błędnym ustaleniem danych w umowie między stronami i tym samym niekiedy nawet sporymi stratami dla podmiotu będącego częścią transakcji forward.

Różnice pomiędzy futures i forward

Warunki kontraktu forward, takie jak data wygaśnięcia czy cena realizacji, mogą być dowolnie określane przez obie strony transakcji. Jest to możliwe, ponieważ kontraktami forward nie handluje się na rynkach publicznych, a więc nie posiadają one z góry narzuconych parametrów.

Kontrakty forward zawierane są poza giełdą bezpośrednio poprzez dwie zainteresowane strony, które najczęściej potrzebują rozliczenia kontraktu w jego fizycznej formie z dostawą rzeczywistego towaru, takiego jak określona waluta czy towar rolny.

Pozostają one zatem bardzo dobrym zabezpieczeniem, chociażby dla firm przeprowadzających międzywalutowe transakcje w hurcie. Dają więcej swobody niż alternatywne rozwiązanie w postaci tzw. futures. W przeciwieństwie do nich forwardy są realizowane bez udziału pośredników. Dzięki temu unika się depozytów zabezpieczających i dodatkowych. Z tego względu ten rodzaj kontraktu nie jest narzędziem do spekulacji, a bardziej do ochrony interesów przy realizacji głównie różnego rodzaju umów handlowych.

Rozliczanie kontraktu forward

W przeciwieństwie do kontraktów futures, forwardy rozliczane są nie częściowo każdego dnia, ale całościowo dopiero w momencie ich wygaśnięcia. Rodzi to o wiele większe ryzyko niewypłacalności jednej ze stron umowy. Zwłaszcza, że nie ma tutaj gwarantów w postaci tzw. clearing housów, które pilnowałyby sposobu rozliczenia kontraktu.

Brak scentralizowanego miejsca obrotu, specyficzne sposoby rozliczania kontraktów forward, brak jakichkolwiek gwarancji wypłacalności i najczęstsza dostawa towaru w formie fizycznej sprawiają, że klienci detaliczni praktycznie nie zajmują się handlem tego typu kontraktami.