ABS (Asset-Backed Security) to podobny do obligacji instrument inwestycyjny wypłacający inwestorom odsetki w stałej wysokości. ABS oparty jest jednak nie na długu konkretnej firmy, ale na całym zbiorze różnych aktywów pochodzących od różnych podmiotów.
Aktywami tymi mogą być kredyty samochodowe, pożyczki studenckie, zadłużenie na kartach kredytowych, leasingi, licencje albo jakiekolwiek inne instrumenty o stałym dochodzie.
Przykład budowy i działanie ABS
Bank udzielający pożyczek swoim klientom na 8% rocznie może „zapakować” dziesięć tysięcy takich pożyczek w jeden produkt inwestycyjny, czyli w ABS, a następnie sprzedać ten produkt inwestorom takim, jak fundusze emerytalne czy hedgingowe i zaproponować im stały zysk w wysokości, na przykład 5% rocznie, który pochodził będzie z rat spłacanych przez kredytobiorców.
Z punktu widzenia banku powstaje zatem trzyprocentowy zysk wolny od ryzyka. Bank występuje tu tylko niejako w formie pośrednika, który udziela kredytów, następnie przepakowuje je i łączy w całe paczki, po czym sprzedaje te paczki innym uczestnikom rynku, przenosząc na nich całe ryzyko niewypłacalności klientów. Dla banku zostaje tylko zysk 3% wolny od jakiegokolwiek zagrożenia brakiem spłaty.
Odsetki wypłacane przez ABS są niższe niż od pojedynczego kredytu, ponieważ instrument złożony z tysięcy takich kredytów jest o wiele bardziej bezpieczny niż pojedynczy kredyt od pojedynczego klienta.
Idea zakłada bowiem, że prawdopodobieństwo niespłacenia długu przez jedną osobę jest dość wysokie i w takim wypadku nastąpiłaby strata 100% zainwestowanego przez bank kapitału. Natomiast prawdopodobieństwo, że w tym samym momencie tysiące osób nie spłacą swojego zadłużenia jest już skrajnie niskie.
Różne transze w zależności od ryzyka
Instrumenty typu ABS najczęściej zbudowane są z różnych transz w zależności od ryzyka i wysokości odsetek. Budując produkt inwestycyjny, bank bierze bowiem pod uwagę wiarygodność kredytową poszczególnych klientów i tak łączy ze sobą udzielone kredyty, aby tworzony ABS posiadał różne warstwy.
Transze typu Senior złożone są z najbezpieczniejszych kredytów udzielonych osobom o najwyższym scoringu kredytowym. Tego typu transze w przypadku ABS mają pierwszeństwo w spłacie, ale także wypłacają najniższe odsetki. Transze Senior zazwyczaj posiadają ratingi A, AA lub AAA.
Bardziej ryzykowna transza złożona z przeciętnej jakości udzielonych kredytów nazywana jest Mezzanine i charakteryzuje się wyższymi odsetkami od transzy Senior. W skład takiej transzy wchodzą kredyty o średnim poziomie ryzyka, ale dzięki temu transza Mezzanine wypłaca wyższe odsetki niż Senior. Ratingi kredytowe tego typu transz zazwyczaj posiadają status BBB.
Najbardziej ryzykowne partie całego ABS to natomiast transze Junior. Często mają one najdłuższy termin spłaty i złożone są z najbardziej ryzykownych instrumentów, takich jak pożyczki udzielone osobom będącym na granicy zdolności kredytowej. Takie transze wypłacają największe odsetki, ale często otrzymują rating śmieciowy w granicach od B do BB.
Najpopularniejszym typem ABS jest produkt oparty o kredyty zabezpieczone nieruchomością, czyli tzw. MBS (Mortgage-Backed Security).